Lekki czołg AMX-13

Francuski czołg lekki opracowany w firmie Atelier de Construction d'Issy-les-Moulineaux w 1947 roku. Produkcję seryjną wozu rozpoczęto w 1953 roku w zakładach Atelier de Construction Roanne, a od 1960 roku kontynuowano ją w cywilnej spółce zakładów Creusot Loire Industrie i Chalone sur Saone. Czołgi AMX 13 znajdowały się lub znajdują się nadal w uzbrojeniu: Algierii, Arabii Saudyjskiej, Argentyny, Belgii, Ekwadoru, Francji, Indii, Indonezji, Kenii, Monaka, Salwadoru, Singapuru, Szwajcarii, Tunezji i Wenezueli. Przedział kierowania i napędowy czołgu umieszczono z przodu kadłuba, bojowy zaś - z tyłu. Dwumiejscowa wieża, produkowana przez Fives-Cail Babcock, ma stanowisko dowódcy pojazdu (z lewej strony) i działonowego (z prawej). Składa się ona z dwóch części: dolnej i górnej. Dolną część, zamontowaną na łożysku oporowym w stropie kadłuba, wyposażono w dwa czopy, na których osadzono wahliwie górną część z uzbrojeniem. Na stanowisku dowódcy umieszczono osiem peryskopów, a działonowego - dwa. Podstawową wersją AMX 13 jest Model 51, uzbrojony w armatą kalibru 75 mm, zakończoną jednokomorowym hamulcem wylotowym. Armata jest ładowana przy pomocy zmechanizowanego układu zasilania w amunicję, z dwóch magazynów amunicyjnych typu rewolwerowego (o pojemności 6 nabojów każdy), umieszczonych w niszy wieży. Po strzale łuska jest wyrzucana na zewnątrz wozu. Do armaty stosuje się amunicję scaloną z pociskiem przeciwpancernym kumulacyjnym HEAT (o przebijalności 170 mm z odległości 2 000 m) i odłamkowo-burzącym HE. Uzbrojenie dodatkowe wozu składa się z jednego 7,62 mm sprzężonego karabinu maszynowego (chociaż w niektórych pojazdach montowano na zewnątrz wieżyczki dodatkowy karabin maszynowy tego samego kalibru) i czterech przeciwpancernych pocisków kierowanych SS-11, umieszczonych w wyrzutni zainstalowanej na lufie. Jednostką napędową AMX 13 jest silnik 8Gxb (ośmiocylindrowy, benzynowy, chłodzony wodą, o mocy 184 kW przy 3200 obr./min), produkowany przez SOFAM. W skład układu napędowego wchodzi: mechaniczna skrzynia przekładniowa (pięć biegów do przodu i jeden do tyłu), różnicowe mechanizmy skrętu i przekładnie boczne. Układ jezdny ma dziesięć kół nośnych z bandażami gumowymi oraz koła napędowe z przodu kadłuba i napinające z tyłu. Górne gałęzie gąsienic są podtrzymywane przez sześć rolek. AMX 13 z 75 mm armatąZawieszenie zawiera wałki skrętne i amortyzatory hydrauliczne, przy pierwszych i ostatnich kołach nośnych. Kadłub spawany ze stalowych płyt pancernych, o maksymalnej grubości w części czołowej wynoszącej do 40 mm, zapewnia ochronę przed pociskami broni małokalibrowej oraz odłamkami pocisków artyleryjskich. Wieża jest odlewana. Wozy serii AMX 13 nie mają układu przeciwpożarowego i systemu ochrony przed bronią masowego rażenia. Na początku lat siedemdziesiątych w AMX 13 zamontowano 90 mm armatę GIAT, strzelającą amunicją scaloną z pociskami: przeciwpancernym podkalibrowym stabilizowanym brzechwowo z oddzielającym się sabotem APFSDS oraz HEAT, HE, dymnym i zapalającym. Lufę pokryto osłoną termoizolacyjną. Dodatkowe uzbrojenie wozów jest analogiczne jak w Modelu 51. Czołg przewozi 34 naboje armatnie (21 - w wieży i 13 - w kadłubie) oraz 3600 nabojów karabinowych. W latach osiemdziesiątych w zakładach CLI opracowano program kompleksowej modernizacji AMX 13, uwzględniający wyposażenie czołgu w: nowy silnik Baudouin 6F11SRY (czterosuwowy, sześciocylindrowy, wysokoprężny, o mocy 206 kW przy 3200 obr./min), hydropneumatyczne zawieszenie (firmy Dunlop lub firmy Messier Auto Industrie), dodatkowe opancerzenie kadłuba i wieży oraz nowy system kierowania ogniem (SOPTAC 18, SOPTAC 18-02 lub SOPTAC 18-04) i układ przeciwpożarowy. Ponadto na stanowisku dowódcy zamontowano dzienny celownik M212 o powiększeniach 1,6x i 6,5x oraz siedem peryskopów M554, na stanowisku działonowego - dzienno-nocny celownik o powiększeniach 8x (w dzień) i 6x (w nocy), natomiast na stropie wieży - optyczny dalmierz TVC 186. Na bazie czołgów AMX 13 opracowano opancerzony transporter piechoty AMX VCI. Pierwszy prototyp wozu ukończono w 1955 roku, a produkcję seryjną rozpoczęto dwa lata później w zakładach ARE. W konstrukcji AMX VCI wykorzystano z czołgów AMX 13 m.in.: kadłub oraz układ jezdny i napędowy. W przedniej części przedziału desantowego usytuowano stanowiska dowódcy oraz strzelca (odpowiednio po prawej i lewej stronie), nad którym zamontowano obrotową wieżyczkę, uzbrojoną w karabin maszynowy kalibru 7,5 mm lub 12,7 mm. W późniejszych wozach zastosowano wieżyczkę CAFL 38 (opracowaną i produkowaną przez firmę Creusot-Loire), którą wyposażono w karabin maszynowy kalibru 7,5 mm lub 7,62 mm, naprowadzany ręcznie zarówno w płaszczyźnie pionowej (od -15° do +45°), jak i poziomej (360°).Czołgi AMX 13 armii indonezyjskiej Przedział desantowy AMX VCI przystosowano do przewozu dziesięciu żołnierzy z pełnym ekwipunkiem, którzy siedzą wzdłuż osi wozu, zwróceni twarzami do boków kadłuba. Desant może obserwować pole walki oraz prowadzić ogień z broni indywidualnej z wnętrza pojazdu przez sześć gniazd strzeleckich, połączonych z blokami obserwacyjnymi (po dwa w ścianach bocznych i po jednym w dwóch tylnych drzwiach). AMX VCI stanowił bazę dla zbudowania m.in.: moździerzy samobieżnych kalibru 120 mm i 81 mm, samobieżnej wyrzutni przeciwpancernych pocisków kierowanych, haubicy samobieżnej kalibru 155 mm, wozu zabezpieczenia technicznego, ambulansu oraz wozów kierowania ogniem artylerii. Łącznie wyprodukowano około 3000 wszystkich pojazdów, które znajdują się w uzbrojeniu: Argentyny, Belgii, Ekwadoru, Francji, Indonezji, Włoch, Holandii, Zjednoczonych Emiratów Arabskich i Wenezueli.

Dane taktyczno-techniczne : AMX-13

masa czołgu z armatą kalibru 90 mm - 15 000 kg
wymiary: długość - 6,36 m, szerokość - 2,51 m, wysokość - 2,3 m, prześwit - 0,37 m
maksymalna prędkość - 60 km/h
zasięg - 400 km
zdolność pokonywania przeszkód - ścianki o wysokości - 0,65 m, rowy o szerokości - 1,6 m
zapas nabojów - armatnich - 32 szt., karabinowych - 2000 szt.