Łazik PZInż. 303

W 1938 roku zbudowano w PZInż. (Państwowe Zakłady Inżynierii) prototyp samochodu terenowego o doskonałych własnościach terenowych. Samochód PZInż. 303, był przewidziany jako wóz dowódczy, zwiadowczy, patrolowy, łączności, do transportu lekkich ładunków oraz jako ciągnik do cholowania armat ppanc 36mm wz.36 i nkm-ów 20mm wz.38.
Konstruktorem podwozia był inż. Jerzy Werner.
Zastosowanie typowej, wytwarzanej w polsce, jednostki napędowej bardzo odniżało koszty przyszłej produkcji (silnik Polski FIAT 118A (PZInż. 357)). Napęd na koła obu osi przenoszony był za pośrednictwem sprzęgła jednotarczowego i skrzynki biegów o czterech przełożeniach do jazdy do przodu i jednedo do jazdy do tyłu. Terenowy reduktor i blokada mechanizmów różnicowych oraz zastosowanie wciągarki linowej napędzanej silnikiem czyniły z niego pojazd potrafiący poradzić sobie z najtrudniejszym terenem. Dwa nośne koła zapasowe zamocowane z boków pojazdu oraz stosunkowo duży prześwit ułatwiały przejazd przez takie przeszkody jak np. rowy.
PZInż.303 miał bardzo dobrą zdolność pokonywania terenu, wzniesienia o nachyleniu 47o nie były problemem. W PZInż. opracowano także pierwszy w Polsce układ kierowania równocześnie przednimi i tylnymi kołami. Samochód był bardzo zwrotny, promień skrętu wynosił tylko 3.3m .
Zawieszenie było niezależne na wahaczach poprzecznych, elementem resorującym były sprężyny śrubowe i amortyzatory hydrauliczne. Bębnowe hamulce hydrauliczne działały na koła przednie i tylne, hamulec ręczny - mechaniczny działał na wał napędowy.
Pojazdy Prototypowe zbudowane były w kilku wersjach : szybkiej - z otwartym nadwoziem, ciężarowej - ze skrzynią ładunkową o nośności 800kg i ciągnikowej - dostosowanej do holowania działka oraz przewozu kanonierów i amunicji.
PZInż.303 brały udział w wytrzymałościowych rajdach doświadczalnych, między innymi w grudniu 1938 roku na 1800km trasie : Warszawa-Brześć-Pińsk-Stołpce-Grodno-Białystok-Warszawa. Trasa rajdu dobrana została w taki sposób, aby pojazdy poruszały się w najtrudniejszych warunkach: na drogach polnych, bezdrożach, piaskach i niezamarzających bagnach, przy silnym mrozie do -25oC. Samochody PZInż.303 wykazały pełną przydatność eksploatacyjną i zostały skierowane do prób w oddziałach wojskowych.
Po bardzo pomyślnych próbach samochód został zatwierdzony do produkcji seryjnej w roku budżetowym 1939/40. Jak można się domyślić do produkcji seryjnej nie doszło.
Prototypowe egzemplaże uczestniczyły w wojnie obronnej 1939roku.

Dane taktyczno-techniczne: PZInż. 303
Masa - 2.05 t
Wymiary - długość 4.34m, szerokość 1.8m, wysokość 2.2m, prześwit 0.25m.
Silnik - gaźnikowy, 4-suwowy, 4-cylindrowy, PZInż. 357 (pFIAT 118A), pojemność 1944 cm3, moc 45 KM, chłodzony płynem
Zużycie paliwa - na drodze: 22 l/100km
Prędkość - na drodze: 70 km/h
Weight - 2.05 tons
Dimensions - lenght: 4.34m, width: 1.8m, height: 2.2m, ground clearance: 0.25m
Engine - carburetors, 4-stroke, 4-cylinder, displacement 1944 cm3, PZInż. 357 (pFIAT 118A), 45hp, water-cooled
Fuel Consumption - road: 22 l/100km
Maximum Speed - road: 70 km/h