Autor: Kamil Knapik
Wsparcie: Grzegorz Płoński

Działo samobieżne ZIS-30

ZIS-30 był lekkim niszczycielem czołgów produkowanym w ZSRR w 1941 roku.
Bazował on na podwoziu ciągnika artyleryjskiego "Komsomolec".
Konstrukcja ta powstała ze względu na duże straty w sprzęcie Armii Czerwonej, które miały miejsce
tuż po rozpoczęciu Operacji "Barbarossa". Pojazd ten miał za zadanie zaspokojenie częściowego
zapotrzebowania na niszczyciele czołgów oraz działa samobieżne. W sierpniu 41 roku zespół
W. Grabina zaprojektował w fabryce numer 92 "Komsomolca" z zainstalowanym na jego podwoziu bardzo
skutecznym 57mm działem ZIS-29, dzięki któremu mógł on zniszczyć każdy czołg używany przez armie
niemiecką w tamtym okresie. Z powodu krótkiego podwozia oraz wysoko położonej linii ognia pojazd
przy strzelaniu był niestabilny, jednak pod koniec lipca przeszedł on próby wojskowe i został
skierowany do produkcji. Ponadto mógł on strzelać jedynie z przystanków, ponieważ część załogi
musiała stać na ziemi, a to dodatkowo utrudniał brak komunikacji z kierowcą. Dla ułatwienia
i przyspieszenia produkcji podwozie "Komsomolca" uległo tylko minimalnym zmianom, przedział bojowy
był praktycznie nie opancerzony (osłona działa zapewniała jego obsłudze, ochronę przed pociskami
jedynie od przodu). Z powodu problemów z dostępnością podzespołów (wszystkie ZIS-30y z powodu
wstrzymania produkcji "Komsomolców" były budowane w oparciu o pojazdy pozyskiwane wyłącznie
z jednostek woskowych, poddane remontowi) od 21 września do 15 października wyprodukowano
edynie 101 egzemplarzy.
ZISy-30 trafiły do baterii przeciw pancernych batalionów piechoty zmechanizowanej brygad pancernych,
brały udział wyłącznie w walkach pod Moskwą w składzie Frontów Zachodniego, Briańskiego i prawego
skrzydła Południowo-Zachodniego.
Do lata 1942 roku praktycznie nie było ich już w jednostkach frontowych - zostały stracone w walce
lub wyeliminowane z powodu awarii.
Ogólne zdanie wojskowych na temat ZISów było negatywne:
"Pojazd niestabilny, układ jezdny przeciążony, zwłaszcza tylne wózki, mały zasięg i przewożony
zapas amunicji, wielkie gabaryty, słaba ochrona zespołu silnikowego, nie zapewniona łączność
załogi z kierowcą"

Dane taktyczno-techniczne : ZIS-30

*może zależeć od wersji Komsomolca, na której zainstalowano armatę.