Grzegorz Płoński

8,8 cm Flak L/56

Projektowanie armaty przeciwlotniczej 8,8 cm Flak 18 rozpoczęto w szwedzkiej filii firmy Krupp w roku 1928 (1930?) wzorując się na konstrukcji przejściowej armaty przeciwlotniczej 7,5 cm Flak L/60 - użyty w oznaczeniu wzór 18 był kamuflażem, mającym sugerować pierwszowojenną proweniencję konstrukcji, wobec ograniczeń zbrojeniowych narzuconych Niemcom przez Traktat Wersalski. Od roku 1933 8,8 cm Flak 18 trafiła do jednostek Reichswehry, a później formacji Wehrmachtu i Waffen-SS. W końcu lat trzydziestych do uzbrojenia wprowadzono zmodernizowane wersje działa - 8,8 cm Flak 36, różniącą się zmodernizowanym łożem dolnym, podwoziem (Sd.Ah. 202 zamiast Sd.Ah. 201), ulepszonymi mechanizmami naprowadzającymi i nową lufą (wymienną wszakże z poprzednią), oraz 8,8 cm Flak 37, z nowocześniejszymi odbiornikami parametrów strzelania. W roku 1942 opracowano także odmianę 8,8 cm Flak 37/41, przystosowaną do mocniejszej amunicji nowego działa 8,8 cm Flak 41, jednak problemy konstrukcyjne sprawiły, że wyprodukowano jej jedynie 13 sztuk. Działa 8,8 cm Flak L/56 stanowiły podstawowe wyposażenie niemieckich jednostek obrony przeciwlotniczej, tak stacjonarnych, jak i mobilnych. Powszechnie używano ich także do strzelania na wprost w obronie przeciwpancernej i przeciwdesantowej. Baterie mobilne były czterodziałowe, stacjonarne cztero- lub sześciodziałowe, a pod koniec wojny ilość dział w bateriach stacjonarnych zwiększano nawet do 12, 18 czy 24 dział. Jako główne przyrządy centralne baterii wykorzystywano KdoGer 36 lub KdoGer 40, zaś jako rezerwowe - KdoHiGer 35. 8,8 cm Flak L/56 montowane były także na wagonach kolejowych - specjalnych jedno- lub dwudziałowych wagonach artyleryjskich lub doraźnie adaptowanych platformach, wchodzących w skład pociągów przeciwlotniczych lub pancernych, czy też zwykłych towarowych. Powstały także nieliczne samobieżne działa przeciwlotnicze, z których tylko jedno, na podwoziu Vomag 4x6, weszło do służby w większej ilości, stanowiąc uzbrojenie 3-4 baterii I. Abteilung des Flakregiments 42 (mot. S.), podczas gdy wersje na podwoziu gąsienicowym Krupp Sd. Fgst. czy półgąsienicowym Famo F3 Zgkw. 18 t (Sd. Kfz. 9) pozostały w pojedynczych prototypach. W roku 1939 wprowadzono także do użycia specjalną przeciwpancerną wersję armaty 8,8 cm Flak 18 (potocznie zwaną Bunkerflak) pozbawioną wszelkich cech działa przeciwlotniczego, a przystosowaną wyłącznie do strzelania na wprost bez demontażu podwozia. W latach 1939-40 w Bunkerflak uzbrojono 25 opancerzonych niszczycieli czołgów na bazie ciągnika półgąsienicowego Daimler-Benz DB 9 Zgkw. 12 t (Sd. Kfz. 8), używanych bojowo w l. 1940-41. Ze względu na dobre parametry jako broni przeciwpancernej lufa armaty 8,8 cm Flak 36 posłużyła jako podstawa do stworzenia armaty czołgowej 8,8 cm KwK 36 L/56, stanowiącej m.in. uzbrojenie czołgu Pz.Kpfw. VI Tiger Ausf. E. Od roku 1944 w związku z krytyczną sytuacją militarną rozpoczęto przesuwanie dział przeciwlotniczych z systemu opl do bezpośrednich walk frontowych - w związku z tym część dział stacjonarnych, na łożach fortecznych, przerabiano na przewoźne poprzez dodanie uproszczonych czteroogonowych podstaw i podwozi Sd.Ah. 204. Design of the 8,8 cm Flak 18 was begun in a Swedish department of the Krupp company in 1928 (1930?), based on construction of the interim 7,5 cm Flak L/60 antiaircraft cannon - the model 18 used in the designation was a deceptive measure due to armament limitations placed on Germany by the Treaty of Versailles, having to suggest a gun of the 1st World War origin. The 8,8 cm Flak 18 entered service of the Reichswehr in 1933 and later the Wehrmacht and Waffen-SS. In late 1930s modernized versions were put into service - the 8,8 cm Flak 36 differing with new lower carriage, undercarriage (Sd.Ah. 202 instead of Sd.Ah. 201), improved aiming gears and a new barrel (interchangeable with the previous one though), and the 8,8 cm Flak 37 with new firing data receivers. In 1942, the new version 8,8 cm Flak 37/41 was designed, adapted to fire new stronger ammunition of the 8,8 cm Flak 41 gun, but due to structural problems only 13 of them were made. 8,8 cm Flak L/56 canons were the basic equipment of German antiaircraft units, both mobile and stationary. They were also commonly used for direct fire in antitank and coastal defense. Mobile batteries consisted of 4 guns, while stationary of 4 or 6; in the final stages of the war the number of guns in stationary batteries was increased to 12, 18 or even 24. The main fire director used in a battery was the KdoGer 36 or KdoGer 40, while the secondary one was the KdoHiGer 35. The 8,8 cm Flak L/56 was also mounted on railway carriages - special gun carriages for one or two cannons or roughly adapted flatbeds, used in antiaircraft and armored trains or common freight trains. There were also few antiaircraft gun motor carriages built, of which only one, on a Vomag 4x6 chassis, was put into service in greater number, being used in 3-4 batteries of I. Abteilung des Flakregiments 42 (mot. S.), while other types - on tracked Krupp Sd.Fgst. or semi-tracked Famo F3 Zgkw. 18 t (Sd.Kfz. 9) were built as single prototypes only. In 1939, a special antitank version of the 8,8 cm Flak 18 (commonly known as the Bunkerflak) was put into service, stripped of all antiaircraft capabilities but adapted for direct fire without removing the undercarriage only. In 1939-40, 25 semi-tracked armored tank destroyers based on the Daimler-Benz DB 9 Zgkw. 12 t (Sd. Kfz. 8) tractor were armed with Bunkerflaks and used in combat in 1940-41. Due to good properties as an antitank weapon the 8,8 cm Flak 36 barrel was used as a basis for the 8,8 cm KwK 36 L/56 tank gun, which was mounted e.g. in the Pz.Kpfw. VI Tiger Ausf. E heavy tank. From 1944, relocation of antiaircraft guns from AA defense to front line combat was initiated due to critical military situation - a number of stationary guns on their 'ortsfest' carriages was being converted into mobile ones by adding simple cruciform bases and Sd.Ah. 204 undercarriages.


8,8 cm Flak 18 L/56

Dane taktyczno-techniczne : 8,8 cm Flak 18 L/56

Kaliber - 88 mm.
Wymiary - długość lufy 4930 mm (L/56), długość gwintu 4124 mm; długość w położeniu bojowym 7620 mm, szerokość 5140 mm, wysokość 2100 mm; długość w położeniu marszowym 7700 mm, szerokość 2190 mm, wysokość 2400 mm.
Masa - w położeniu bojowym 4986 kg, w położeniu marszowym 7000 kg.
Prędkości wylotowe - pocisk przeciwpancerny Pzgr. 39 o masie 9,5 kg - 800 m/s; pocisk przeciwpancerny podkalibrowy Pzgr. 40 o masie 7,3 kg - 930 m/s; pocisk burzący Sprgr. L/4,5 o masie 9 kg - 820 m/s;
Przebicie pancerza - Pzgr. 39: 100 m - 128 mm, 1500 m - 97 mm; Pzgr. 40: 100 m - 185 mm, 1500 m - 123 mm; Hl.Gr. (kumulacyjny) - 90 mm.
Kąt ostrzału w poziomie 1440o, kąt ostrzału w pionie -3 do +85o, szybkostrzelność 15-20 strz./min, żywotność lufy 2000-2500 strzałów z miedzianymi pierścieniami wiodącymi, 6000 strzałów z żelaznymi.
Donośność w poziomie 14 860 m, donośność w pionie 10 600 m.
 Caliber - 88 mm.
Dimensions - barrel length 4930 mm (L/56), rifling length 4124 mm; length in firing position 7620 mm, width 5140 mm, height 2100 mm; length ready to move 7700 mm, width 2190 mm, height 2400 mm.
Weight - firing position 4986 kg, ready to move 7000 kg.
Muzzle velocities - 9,5 kg Pzgr. 39 AP projectile - 800 m/s; 7,3 kg Pzgr. 40 APCR projectile - 930 m/s; 9 kg Sprgr. L/4,5 HE projectile - 820 m/s;
Armour penetration - Pzgr. 39: 100 m - 128 mm, 1500 m - 97 mm; Pzgr. 40: 100 m - 185 mm, 1500 m - 123 mm; Hl.Gr. (shaped charge) - 90 mm.
Traverse 1440o, elevation -3 to +85o, rate of fire 15-20 rds/min, barrel life 2000-2500 shots with copper driving bands, 6000 with iron ones.
Horizontal range 14 860 m, ceiling 10 600 m.

8,8 cm Flak 37 L/56
TAMIYA 1/35
Afrika Korps
(wyk. Jacek Nawrot)