Działo samobieżne SU-37 (SU-45)

Autor: Grzegorz Płoński

22 marca 1935 ABTU RKKA (Zarząd Samochodowo-Pancerno-Czołgowy Armii Czerwonej) wydał zakładowi Nr 37
zlecenie na opracowanie koncepcji działa samobieżnego na podwoziu lekkiego czołgu pływającego T-37,
uzbrojonego w 45 mm armatę ppanc. wz. 1932, odpowiadającego wydanym 11 marca wymogom, zakładającym
opracowanie projektu w dwóch wariantach – wykorzystującym minimalnie zmienione podwozie czołgowe,
oraz z podwoziem specjalnym opracowanym z maksymalnym wykorzystaniem podzespołów czołgu.
Ponadto m.in. masa pojazdu, posiadającego trzyosobową załogę i pancerz przedni chroniący przed
pociskami broni małokalibrowej, a boczny o grubości 5 mm, nie powinna przekroczyć 3000 kg, natomiast
parametry taktyczno-techniczne, za wyjątkiem pływalności, nie powinny być gorsze niż T-37.
Prace projektowe nad konstrukcją oznaczoną jako SU T-37, lub krócej SU-37, uległy jednakże opóźnieniu,
ze względu na jednoczesne zaangażowanie biura konstrukcyjnego zakładu Nr. 37 w dopracowanie czołgu
pływającego T-38 i projekt działa samobieżnego przedstawiony został ABTU niemal 7 miesięcy po terminie,
dopiero 10 listopada. Główną zmianą w stosunku do założeń było zastosowanie podwozia nowego czołgu T-38,
którego produkcję właśnie przygotowywano; komisja zatwierdziła projekt, z zaleceniem wprowadzenia kilku
zmian (m.in. przeniesienia stanowiska kierowcy na prawą stronę kadłuba i podwyższenie burt przedziału
bojowego) i na 1 stycznia 1936 wyznaczyła termin na przekazanie prototypu do prób.
Prototypowe działo, oznaczane też SU-45, ukończone zostało dopiero wiosną 1936 roku. Próby wykazały,
że konstrukcja posiada szereg wad – przeciążone podwozie, zbyt słaby silnik, zawodną transmisję, złe
warunki pracy załogi. Ich usunięcie wymagałoby gruntownego przekonstruowania maszyny, ale dalszych prac
już nie prowadzono.

Działo samobieżne SU-45 (SU-37) posiadało umieszczony w przedniej części wspólny otwarty od góry
przedział bojowy i kierowania, natomiast oddzielony pancerną grodzią silnik umieszczony został z tyłu.
Opancerzenie pojazdu, odporne na ogień broni małokalibrowej, posiadało maksymalną grubość 9 mm i składało
się z płyt stalowych łączonych za pomocą nitów i śrub. Napęd czołgu stanowił umieszczony poprzecznie
silnik benzynowy GAZ-AA, który poprzez system transmisji zapożyczony z czołgu T-38 - suche sprzęgło główne,
czterobiegową skrzynię biegów z biegiem wstecznym i dwa sprzęgła boczne z hamulcami taśmowymi
i reduktorami - poruszał umieszczone z tyłu kadłuba koła napędowe pochodzące z czołgu T-37A.
Podwozie posiadało na każdej burcie po 5 kół jezdnych (4 w dwukołowych wózkach od czołgu T-38
i z tyłu dodatkowe piąte, dodane ze względu na znaczne zwiększenie masy pojazdu) oraz dwie
rolki biegu powrotnego i umieszczone z przodu koło napinające.
Uzbrojenie SU-45 stanowiła umieszczona w kadłubie i strzelająca przez zasłonięty maską wykrój
w przedniej ścianie przedziału bojowego 45 mm ćwierćautomatyczna armata przeciwpancerna wz. 1932 (19-K),
wykorzystana wraz z łożem górnym, celownikiem i mechanizmami naprowadzania (pole ostrzału w poziomie
60 stopni, w pionie od -8 do + 25 stopni) oraz umieszczony z lewej strony kadłuba 7,62 mm czołgowy
karabin maszynowy DT w jarzmie kulistym. Załoga składała się z dwóch ludzi – kierowcy-ładowniczego armaty,
zajmującego miejsce z prawej strony kadłuba oraz dowódcy- celowniczego armaty-strzelca km po lewej stronie *.

Dane taktyczno-techniczne : SU-37

Masa - 4,5 t.
Załoga - 2 ludzi.
Wymiary - długość 419 cm, szerokość 237 cm, wysokość 161 cm, prześwit 30 cm.
Pancerz - 9 mm (przód kadłuba i nadbudówki) i 6 mm (pozostałe).
Uzbrojenie - 1 armata ppanc. 45 mm wz. 32 (81 naboi), 1 km 7,62 mm DT (1071 naboi).
Silnik - gaźnikowy, 4-suwowy, 4-cylindrowy, rzędowy, chłodzony cieczą, typ GAZ-AA, o mocy 40 KM przy 2200 obr./min. Zapas paliwa 120 l.
Prędkość - maksymalna 45 km/h, średnia w terenie 19 km/h.
Pokonywanie przeszkód - rów 1,6 m, bród 0,5 m, ściana 0,7 m, maksymalne nachylenie stoku 32O.
Zasięg - na drodze 190 km, w terenie 180 km.

* Na podstawie dostępnej literatury nie sposób ustalić jednoznacznie, czy zbudowany prototyp
(jeśli przyjmie się postawioną przez Kołomijca tezę o tożsamości SU-37 i SU-45) nie posiadał jednak
załogi trzyosobowej; w tym przypadku składałaby się z kierowcy, zajmującego miejsce z prawej strony kadłuba,
dowódcy/celowniczego/strzelca km po lewej stronie działa i ładowniczego w tyle przedziału bojowego.