Lekki czołg M22 Locust

Autor: Michał Renka


W 1941 roku zaczęto mysleć nad czołgiem przeznaczonym do desanantu powietrznego.
Rok później powstały już projekty zakładające pojazd o masie nieprzekraczającej 8 000 kg,
później zmieniono do 7 500 kg. Tak więc w zakładach Marmon-Herrington powstał pierwszy prototyp o oznaczeniu T9.
Pierwszy prototyp był jednak za ciężki, ponieważ ważył 7 900 kg, co spowodowało kontynuowanie prac nad
nowym czołgiem. Drugi prtotyp otrzymał oznaczenie T9E1. Po "odchudzieniu" czołg zmieścił się masą do 7 500 kg;
zmieniono kształt wieży, usunięto silnik do obracania wieży, żyroskopowy stabilizator działa i karabin
maszynowy z kadłuba. Tą właśnie wersje dopuszczono do produkcji seryjnej w 1943 roku. Produkcja trwała
do wczesnego 1944 roku i seria czołgów liczyła 830 egzemplarzy i otrzymały oznaczenie M22. 260 maszyn wysłano
do Wielkiej Brytanii gdzie zostały nazwane M22"Locust". Na tym podwoziu zbydowano jedynie prototypy
ciągnika artyleryjskiego T 18 i samobieżną moździeż T9E1 o kalibrze 81 mm, a sam M22 posiadał tylko
jedną wersję standardową. Cały kadłub był zrobiony ze spawanych ze sobą walcowanych płyt pancernych,
natomiast wieża to całkowity odlew. Podstawowe grubości pancerza : 13 - 25 mm przód, 13 mm tył i podłoga,
10 - 13 mm boki. Czołg składał się z 3 ludzi załogi. Kierowcy zajmującego miejsce z przodu po lewej stronie,
celowniczy w wieży również po lewej stronie oraz dowódcy/ładowniczego po prawej.
M22 był uzbrojony z działo M6 L/53,5 o kalibrze 37 mm oraz sprężony z nią karabin Browning
M1919A4 kalibru 7,62 mm. Zapas amunicji w czołgu wynosił 50 naboi do działa i 4 500 naboi do km.
Jednostką napędową czołgu był silnik gaźnikowy Lycoming 0-435T o mocy 119 kW (162 KM).
Pojemność ziorników paliwa wynosiła 215 dm sześciennych co dawało mu zasięg do 180 km.
Podwozie ma dość ciekawą konstrukcję a składa się z 8 pojedyńczych kół z bandarzami, pary kół
napędowych z przodu i pary dużych kół stalowych z tyłu. Schowane za płyta pancerną 2 rolki
podtrzymujące 285,7 m gąsienice. Czołgi M22 nie były używane bojowo przez amerykanów z powodu
braku odpowiednich samolotów lub szybowców transportowych w USAAF. Z trudem można je było przewozić
(po zdjęciu wieży), pod kadłubem samolotu transportowego C-54 "Skymaster". Brytyjczycy użyli do ich
transportu ciężkich szybowców transportowych Hamilcar. Wzięły udział w operacji "Varsity"
(forsowanie Renu) 24 marca 1945 roku. Zostały tam użyte przez 6 pułk rozpoznawczy, 6 Dywizji
Powietrzno-Desantowej. M22 używane przez Brytyjczyków były wyposażone w tak zwane Littlejohn adaptor
zwiękrzające prędkość początkową pocisku. Czołgi M22 Locust z armi USA oraz Wielkiej Brytani zostały
wycofane pod koniec lat 40. Po wojnie część czołgów została przekazana do Egiptu, gdzie użyto ich
do działań w strefie Kanau Sueskiego w 1956 roku.